Hệ vi sinh cho hồ cá thủy sinh là cực kỳ quan trọng, nó ảnh hưởng đến chất lượng của toàn hồ cá của bạn. Vậy cách tạo vi sinh cho hồ cá cảnh như nào là hiệu quả và đơn giản cũng như có mức chi phí tốt nhất. Hôm nay hãy cùng Thủy Sinh 4U đi tìm hiểu một vài phương pháp được coi là hiệu quả và đơn giản nhất phù hợp với mọi người.
Hệ vi sinh là gì?
Trước tiên để hiểu rõ hơn về lý do tại sao chúng ta cần tạo vi sinh hồ cá, chúng ta cần hiểu rõ hơn về hệ vi sinh là gì và chúng có lợi ích như nào với hồ cá thủy sinh nhé.
Hệ vi sinh là tổng hợp của rất nhiều các vi sinh vật trong tự nhiên, có nhiều vi sinh vật đã được phát hiện và đặt tên, tuy nhiên cũng có nhiều loài vi sinh vật mà chúng ta chưa hề biết rõ. Trong quá trình Cycle, chúng tồn tại ở nhiều khu vực với nhiều điều khiện môi trường sống khác nhau. Trong môi trường thủy sinh, chúng có thể tồn tại và trao đổi chất ngay trương nước, tuy nhiên rất ít vi sinh sống trôi nổi trong nước mà đa số chúng bám vào giá thể nào đó như đá, nền, cây thủy sinh, vật liệu lọc…
Những loài vi sinh này chúng không sống riêng lẻ mà sống thành một quần thể hay chúng ta gọi là hệ vi sinh có tương tác và hỗ trợ nhau (gọi là biofilm – điển hình là cao vôi răng của các bạn, hoặc váng dầu trên bề mặt nước, hoặc những chất nhầy màu nâu trong bông lọc và sứ lọc)
Đối với bể thủy sinh và cá cảnh, hệ vi sinh là một phần cực kỳ quan trọng và ảnh hưởng trực tiếp tới sự phát triển của cả một hệ thống, chúng “lọc” nước và đảm bảo chất lượng nước phù hợp cho cá tép, thực vật trong hồ. Hệ vi sinh ổn định sẽ đảm bảo 1 môi trường ổn định cho hồ thủy sinh, ngược lại hệ vi sinh có vấn đề, quá tải thì sẽ gây tình trạng bùng phát rêu hại, cá tép bệnh tật, nước đục, có mùi, độc…
Phương pháp tạo hệ vi sinh hồ cá
Có rất nhiều phương pháp có thể sử dụng để tạo được một hệ vi sinh khỏe mạnh cho hồ cá, tuy nhiên điểm chung là chúng đều cần một khoảng thời gian nhất định để có thể thiết lập một hệ vi sinh hoàn chỉnh. Dưới đây là một vài cách để bạn có thể sử dụng và tham khảo nhé.
Chờ đợi
Phương pháp đầu tiên là chờ đợi, hệ vi sinh tồn tại quanh thế giới chúng ta, chúng hiện hữu quanh ta từ bao đời nay. Vậy nên bạn có thể chờ đợi để hệ vi sinh có thể tự sinh ra và hoàn chỉnh trong hồ cá của bạn. Thông thường quãng thời gian để hệ vi sinh có thể tự sinh ra và hoàn chỉnh là khoảng 28 ngày, bạn có thể tham khảo bài viết chia sẻ về chu trình nitơ để hiểu hơn về quá trình tạo ra hệ vi sinh này nhé.
Cách này có ưu điểm là hoàn toàn miễn phí nhưng nhược điểm là hơi mất thời gian và hệ vi sinh cũng chưa thể khỏe mạnh ngay được.
Sử dụng men vi sinh
Phương án sử dụng các dòng sản phẩm men vi sinh hồ cá hiện tại được nhiều người quan tâm và cũng sử dụng nhiều nhất. Đây là cách giúp chúng ta có thể hoàn thành quá trình cycle và tạo hệ vi sinh đủ mạnh để có thể thả cá và giúp bể ổn định nhanh nhất.
Quá trình cycle khi sử dụng các dòng sản phẩm vi sinh có thể đươc rút ngắn rất nhiều, thường là chỉ cần từ 1 tuần đến 2 tuần là có thể hoàn thành được quá trình này và bể cá của bạn đã có một hệ vi sinh tương đối tốt để có thể hoạt động ổn định.
Phương pháp này hoạt động bằng việc bạn đổ thẳng trực tiếp các chủng vi sinh có lợi vào nước trong bể thủy sinh. Việc này giúp nước trong bể thủy sinh có trực tiếp các chủng vi sinh cần thiết mà không cần đến thời gian để thiết lập và tự sinh ra.
Về ưu điểm là nhanh và hiệu quả, mang đến những chủng vi sinh có lợi nhiều, nhưng nhược điểm chính là sẽ tốn chi phí. Tuy nhiên mức phí hiện tại cũng rất phù hợp với mọi người, thường chỉ giao động từ 30.000 là bạn đã có thể mua vi sinh về sử dụng được rồi.
Các dòng vi sinh bạn có thể tham khảo bên dưới:
- Vi sinh Multibio
- Vi sinh Extrabio
- Vi sinh VSbio
- Vi sinh Stability
- Biozym 303
- Sử dụng sữa chua
Cách sử dụng vi sinh cho hồ cá với các dòng sản phẩm trên cũng khá đơn giản, bạn chỉ cần châm theo đúng hướng dẫn sử dụng là được ạ.
Sử dụng xác động vật
Một trong nhưng cách được khá nhiều người chơi nước mặn sử dụng để tạo hệ vi sinh nhanh và mạnh mẽ, đó chính là sử dụng một con tôm bỏ vào trong hồ cá thủy sinh. Mục đích chính của việc này chính là để xác con tôm phân hủy, từ đó tạo ra các dòng vi khuẩn xử lý và xác của con tôm chính là thức ăn giúp hệ vi sinh đó phát triển.
Điều này sẽ giúp bạn nhanh chóng tạo được một hệ vi sinh tự nhiên, khỏe mạnh và vô cùng hiệu quả. Phương pháp này tương đối đơn giản và ai cũng có thể thực hiện được ạ.
Tuy nhiên phương pháp này sẽ khó thể kiểm soát tốt và nước của bạn có thể sẽ bị nhiễm đọc trong một thời gian khá dài vì các chất phân hủy phát sinh. Ngoài ra nước trong hồ có thể sẽ có mùi hơi khó chịu một chút trong quá trình cycle và tạo hệ vi sinh này.
Bạn cũng có thể sử dụng thức ăn phân hủy hoặc thả những dòng cá siêu khỏe để kích hoạt quá trình này bằng việc tạo ra môi trường có chất độc hại để hệ vi sinh hình thành và xử lý.
Tạo giá thể cho vi sinh
Việc tạo giá thể hay chính là tạo một ngôi nhà cho hệ vi sinh sống, phát triển và xử lý chất trong nước là cực kỳ quan trọng. Bạn có tạo hệ vi sinh đến đâu,tốt như nào nhưng chúng không có giá thể để có thể bám vào và hoạt động thì các chủng vi sinh này sẽ dần yếu đi hoặc rất khó có thể phát triển mạnh mẽ.
Vì vậy các hãng đã nghiên cứu và tạo ra các dòng vật liệu lọc có diện tích bề mặt cao, giúp tạo giá thể và nhà để cho hệ vi sinh có thể phát triển mạnh mẽ hơn.
Bạn có thể tham khảo các dòng vật liệu lọc sau để tạo một bộ giá thể tốt nhất giúp hệ vi sinh có thể phát triển hiệu quả.
- Đá nham thạch trắng hoặc lâu.
- Vật liệu lọc Neo
- Vật liệu lọc Matrix
- Vật liệu lọc Power House
- Vật liệu lọc Ehiem Substart Pro
- Vật liệu lọc Miniring
- ............
Với những dòng vật liệu lọc trên, hệ vi sinh có thể bám vào và phát triển cũng như xử lý các chất độc hại tồn tại trong nước. Bạn có thể sử dụng chúng giải trực tiếp xuống hồ thủy sinh, tuy nhiên cách hiệu quả hơn đó chính là bạn để vật liệu lọc trong hệ thống lọc.
Các chủng vi sinh trong bể cá cảnh thường vào 2 dòng chính đó là: Nitrosomonas có nhiệp vụ chuyển hóa NH3 thành NO2 và nhóm vi sinh còn lại là các chúng khác như Nitrobacter có nhiệm vụ oxy hóa nitrit thành nitrat (NO3-). Việc chuyển hóa nitrit thành nitrat là một quá tình quan trọng vì sự tích tụ của nitrit dư thừa sẽ gây ngộ độc dẫn đến hiện tượng cá chết.
Oxy trong môi trường hồ cá thủy sinh có thể gây ức chế quá trình khử nitrat, và việc chọn các dòng vật liệu lọc phù hợp sẽ giúp quá trình này diễn ra một cách hiệu quả hơn.
Có rất nhiều các dòng vật liệu lọc tốt cho hồ cá, nhưng có 2 dòng được nhiều chuyên gia khuyên dùng nhiều nhất đó là Power House và Seachem Matrix Pond với bề mặt lớn và hạt dày, dòng vật liệu lọc này có thể nuôi các dòng vi sinh kỵ khí rất tốt.
Trong đó quá trình tuần hoàn là sự kích hoạt hệ vi sinh hoàn chỉnh cho một hệ thống lọc mới, dòng chảy tạo ra oxy, vi sinh hiếu khí cần chúng để phát triển mạnh nên hãy lưu ý đến dòng chảy của lọc.
Chuẩn bị môi trường nước có NH3
NH3 rất quan trọng trong việc tạo hệ vi sinh cho hồ cá thủy sinh, vì nó là một chất cực kỳ cần thiết với mọi sự sống. Thời gian tạo hệ vi sinh sẽ ảnh hưởng với chỉ số NH3, bạn có thể tạo môi trường có NH3 với các cách sau:
- Thả cá loài cá yếu, dễ chết hoặc loài cá thải nhiều chất thải cho chúng sống một thời gian ngắn, khoảng 2,3 ngày trong hồ.
- Cho các loại lá cây dễ mục vào hồ và cho chúng phân hủy một cách tự nhiên.
Mục đích của việc này là để làm bẩn nước để có thể tạo nên một lượng NH3 cần thiết trước khi thả vi sinh vật. Cùng với quá trình này, việc cung cấp oxy để vi sinh vật phát triển cũng là vô cùng cần thiết.
Sau khi có đủ lượng NH3 cần thiết, việc châm vi sinh sẽ hiệu quả hơn rất nhiều lần với việc châm trực tiếp ngay khi vào nước.
